Plenaire vergadering van 18 en 19 juni 2021

Op 18 en 19 juni kwam het Benelux parlement samen voor een plenaire zitting in het Vlaams Parlement. Programma

Centraal thema van deze zitting was een uitgebreid themadebat, gemodereerd door de heer Willem-Frederik Schiltz,  over het klimaat. Drie specifieke luiken werden besproken: de Benelux energiemarkt en waterstof, de klimaatbewuste mobiliteit en de rechtvaardige transitie.

Daarnaast werden ook twee aanbevelingen aan de plenaire zitting ter goedkeuring voorgelegd.

Benelux energiemarkt – waterstof

Het Benelux parlement heeft in het verleden al ruime aandacht besteed aan het thema waterstof. Tijdens de plenaire zitting van maart 2019 werd al een aanbeveling goedgekeurd over de waterstofeconomie. Hierin werd gepleit voor een samenhangende wetgeving en projecten op Benelux-niveau, de ondersteuning van onderzoek naar de productie van groene waterstof en de opslag van elektriciteit, de uitrol van waterstof-infrastructuur en de afbouw van subsidies die de energietransitie bemoeilijken.

Tijdens deze plenaire zitting werden opnieuw verschillende sprekers uitgenodigd om de problematiek van een goed functionerende Benelux energiemarkt en de rol die waterstof daarin kan spelen, toe te lichten.

Federaal minister voor Energie, Tinne Van der Straeten, gaf een uiteenzetting over de best practices in België. Energie is de motor van onze economie en de klimaatverandering is een belangrijke uitdaging. Volgens haar hebben de Benelux-landen alle troeven in hand om snel tot samenwerkingen te komen en aan de Europese samenwerking impulsen te geven. Dit heeft de Benelux in het verleden al meermaals bewezen. Samenwerkingen met de industrie zoals voor het actieplan voor groen staal of het gebruik van waterstof kunnen een wezenlijk verschil maken. De minister ziet in het gebruik van waterstof  ook opportuniteiten om nieuwe partnerschappen te sluiten met landen buiten de Europese Unie zoals Namibië, Oman en Marokko.

Er schuilt daarnaast nog een belangrijke uitdaging in het aan boord houden van de burgers, en de minister meent dat er te weinig rekening wordt gehouden met het feit dat niemand houdt van verandering. Het huidig discours over klimaat en energie is soms te rationeel en spreekt mensen weinig aan.

De heer Biebuyck legt uit dat er veel aandacht is voor alles wat met waterstof te maken heeft. De mogelijkheden voor de Benelux zijn enorm en het is tijd om af te stappen van de individuele visies en werk te maken van een echte Benelux waterstofstrategie. Het potentieel voor de werkgelegenheid is groot en meer samenwerking op het vlak van onderzoek en ontwikkeling zou een significant verschil kunnen maken.

De heer Rozendaal lichtte de voordelen van de waterstof auto toe. Hij meent dat in de toekomst anders gekeken zal worden naar de duurzaamheid van zonne- en windenergie. Waterstof kan heel wat van de nadelen van zonne- en windenergie compenseren en er zal in de toekomst een grote behoefte zijn aan waterstof geproduceerd in kerncentrales.

Vanuit de Baltische Assemblee gaf de heer Vucans mee dat energiezekerheid cruciaal is voor de Baltische regio en dat er vooral wordt ingezet op het terug controle hebben over het elektriciteitsnetwerk en het uitwerken van een waterstofstrategie.

Uit het debat blijkt dat de visies van de leden van het Benelux Parlement inzake energiemarkt uit elkaar liggen. Vooral wat kernenergie betreft liggen de meningen uit elkaar, maar iedereen lijkt wel overtuigd van de mogelijkheden die waterstof kan bieden.

Het is dan ook belangrijk om, zoals de minister het zei, snel te schakelen en werk te maken van een gezamenlijke waterstofstrategie.

Daarnaast is het bijzonder belangrijk dat de overheden zich opstellen als betrouwbare partners die een helder kader scheppen voor ondernemers en burgers.

Klimaatbewuste mobiliteit

De heer Poulles, voorzitter van de Hoge Raad voor de Duurzame Ontwikkeling in Luxemburg, had het over de moeilijk te verantwoorden kostenverhouding in Luxemburg tussen benzine en voedsel of drank. Hij wees ook op de vreemde verhouding tussen het aantal gemiddelde vierkante meters parkinggelegenheid per auto en de gemiddelde vierkante meters woonruimte per persoon. Een andere visie op mobiliteit zou steden aangenamer maken om in te wonen daar er weer meer plaats voor de mensen zou zijn.

De heer Dossin  wees op de CO2-neutrale ambities van de luchthaven van Luik. De luchthaven zou op termijn waterstof kunnen gebruiken op verschillende manieren. Het gebruik van waterstof voor vliegtuigen is momenteel nog niet denkbaar. Hij stelde het project “Hayrport” voor inzake de opslag van groene waterstof in de luchthaven van Luik.

Mevrouw Sundqvist uit Zweden gaf een presentatie over de best practices van de duurzame steden die inzetten op een slimme mobiliteit en zero emissie. De steden in de Noordse landen faciliteren in hoge mate de laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen en er worden fietssnelwegen ontwikkeld tussen de steden en de omringende regio’s. Om de duurzame mobiliteit waar te maken is  grensoverschrijdende samenwerking essentieel.

Rechtvaardige transitie

Vlaams volksvertegenwoordiger Andries Gryffroy meent dat de klimaatmaatregelen op drie basisprincipes moet steunen. Ze moeten eerst en vooral “bottom up” georganiseerd worden. Lokale en regionale overheden nemen het grootst aandeel van de maatregelen en weten ook waar de echte problemen zijn. De maatregelen moeten ook “targeted” zijn en er kan best eerst ingezet worden op de “quick wins” zowel op het vlak van het verminderen van de CO2-emissies als de jobcreatie. Het derde basisprincipe, “balanced”, houdt in dat de verschillende betrokken groepen een overeenkomst vinden waar iedereen zich in kan vinden.

Mevrouw Minnesma wees op de hoogdringendheid om werk te maken van de klimaatmaatregelen. Gelukkig staat de technologie niet stil en biedt ze meer en meer mogelijkheden om de doelstellingen te halen. Niet enkel burgers moeten stappen zetten, maar ook de industrie. Ze pleit er dan ook voor om samen met de industrie een aantal grote projecten vast te leggen en een maximale tijdspanne van 10 jaar te definiëren. Door een andere organisatie zou men veel sneller kunnen gaan.

De heer Bert De Wel legde uit dat onze maatschappij sterk is in het vinden van allerhande technologische oplossingen voor problemen, maar dat het veel moeilijker ligt om de rekening van deze problemen rechtvaardig te verdelen onder alle maatschappelijke actoren. Een duurzame toekomst veronderstelt waardig werk voor iedereen op een gezonde planeet. Bij de rechtvaardige transitie is het van essentieel belang om de sociale partners te betrekken bij de beslissingen.

Aanbeveling duurzame landbouw

Tijdens de plenaire zitting werd een aanbeveling goedgekeurd over duurzame landbouw (nr. 911/2). Deze aanbeveling roept de verschillende regeringen op om duurzame landbouw verder en beter te ondersteunen op verschillende vlakken (onderzoek, opleiding, investeringen, sensibiliseren en promoten bij de consument, …)  en de grensoverschrijdende samenwerking in de Benelux te versterken met het oog op een betere uitwisseling van informatie, kennis en ervaringen.

Aanbeveling nachttreinen

De plenaire zitting keurde de aanbeveling goed over de steun voor de terugkeer van de nachttreinen vanuit de Benelux (nr. 926/2). Deze aanbeveling vraagt de verschillende regeringen onder andere om een gemeenschappelijke Benelux-visie te ontwikkelen, werk te maken van interoperabiliteit van de spoorwegnetten op verschillende vlakken (infrastructuur, materiaal, vergunningen, ticketverkoop, enz. ) en streven naar een tax equalization tussen vliegverkeer en andere vervoersmodi.

De volgende plenaire zitting van het Benelux Parlement zal doorgaan in december 2021.